การสืบค้นข้อมูลสารสนเทศ

การใช้ระบบสารสนเทศเพื่อการสืบค้น  ค้นหาถึงข้อมูล

วัตถุประสงค์ในการสืบค้นข้อมูลสารสนเทศ

1.เพื่อทราบถึงรายละเอียดของข้อมูล

2.เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการศึกษาหรือการทำงาน

3.เพื่อสร้างการเรียนรู้กับตนเองและผู้อื่นได้

4.เพื่อตรวจสอบข้อมูล

5.เพื่อนำข้อมูลที่ได้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน

Search Engine

Search Engine   หมายถึง   เครื่องมือหรือเว็บไซต์ที่อำนวยความสะดวกในการสืบค้นข้อมูลข่าวสารให้แก่ผู้ใช้อินเทอร์เน็ต   จากแหล่งข้อมูลเว็บไซต์ต่างๆในระบบเครือข่ายเพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลที่ต้องการ

Search Engine   คือ   โปรแกรมที่ออกแบบมาเป็นเครื่องมือ สำหรับใช้ค้นหาข้อมูลบนเว็บไซต์ต่างๆๆ

ประเภทของ   Search Engine

Search Engine   แบ่งออหกเป็น   3   ประเภท   ดังนี้

1.อินเด็กเซอร์   ( Indexers )   การทำงานของ  Search  Engine   แบบอินเด็กเซอร์   จะเป็นฐานข้อมูลขนาดใหญ่ที่อยู่กระจัดกระจายบนอินเทอร์เน็ต  ไม่มีการแสดงข้อมูลออกมาเป็นลำดับชั้นเชิง

2.ไดเร็กทอรี่   ( Directories )   การสืบค้นข้อมูลจะมีความเป็นระเบียบเรียบร้อยมากกว่าการสืบค้นข้อมูลโดยใช้อินเด็กเซอร์ ( Indexers )  โดยข้อมูลต่างๆจะถูกคัดแยกออกมาเป็นหมวดหมู่และจัดแบ่งแยกเว็บไซต์ต่างๆ ออกเป็นประเภท

3.เมตะเสิรช์  ( Metasearch )   จะใช้หลายๆวิธีการนำมาช่วยในการสืบค้นข้อมูล   โดยจะรับคำสั่งค้นหาจากเราแล้วส่งต่อไปยังเว็บไซต์ที่เป็น    Search Engine   หลายๆแห่งพร้อมกัน

ประโยชน์ของ Search Engine

ใช้ค้นหาข้อมูลที่ต้องการได้สะดวกรวดเร็ว   และถูกต้องค้นหาแบบเจาะลึกได้

เทคนิคการสืบค้นข้อมูล

1.บีบประเด็นให้แคบลง

2.ใช้คำที่ใกล้เคียงกัน

3.การใช้คำหลัก

4.หลีกเลี่ยงการใช้ตัวเลข

5.ใช้เครื่องหมายบวกและลบช่วย

6.หลีกเลี่ยงภาษาพูด

7.ใช้ Advanced   search

การสืบค้นโดยใช้ตรรกบูลีน

(  Boolean   word   searches)

การใช้ตรรกบูลีนเป็นการสืบค้นข้อมูลโดยใช้ตัวเชื่อม   ดังนี้  

And   เป็นการเชื่อมคำเพื่อจำกัดการสืบค้นให้แคบลงด้วยการวาง   And   ไว้ระหว่างคำ 2 คำ

Or   เป็นการเชิ่อมคำเพื่อขยายการค้นไปยังคำอื่นๆที่กำหนดหรือต้องผลการการค้นจากคำทั้ง 2 คำเช่นกัน

Not   เป็นการเชื่อมคำเพื่อจำกัดการค้นให้แคบลง   โดยแจ้งให้ระบบทราบว่าไม่ต้องการคำที่อยู่ตามหลัง

  

 

ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี

1.รูปแบบเทคโนโลยีสารสนเทศในปัจจุบัน
เทคโนโลยีสารสนเทศสามารถจำแนกได้ตามลักษณะการใช้งานได้เป็น 6 แบบดังต่อไปนี้คือ
          1.1เทคโนโลยีที่ใช้ในการเก็บข้อมูล เช่น ดาวเทียมถ่ายภาพทางอากาศ, กล้องดิจิทัล, กล้องถ่ายวีดิทัศน์, เครื่องเอ็กซเรย์
          1.2เทคโนโลยีที่ใช้ในการบันทึกข้อมูลเป็นสื่อบันทึกข้อมูลต่างๆ เช่น เทปแม่เหล็ก, จานแม่เหล็ก, จานแสงหรือจานเลเซอร์, บัตรเอทีเอ็ม
          1.3เทคโนโลยีที่ใช้ในการประมวลผลข้อมูล ได้แก่ เทคโนโลยีที่ใช้ในการประมวลผลข้อมูล ได้แก่ เทคโนโลยีทั้งฮาร์ดแวร์และซอฟท์แวร์
          1.4เทคโนโลยีที่ใช้ในการแสดงผลข้อมูล เช่น เช่น เครื่องพิมพ์, จอภาพ, พลอตเตอร์ ฯลฯ
          1.5เทคโนโลยีที่ใช้ในการจัดทำสำเนาเอกสาร เช่น เครื่องถ่ายเอกสาร, เครื่องถ่ายไมโครฟิล์ม
          1.6เทคโนโลยีที่ใช้ถ่ายถอดหรือสื่อสารข้อมูล ได้แก่ ระบบโทรคมนาคมต่างๆ เช่น โทรทัศน์, วิทยุกระจายเสียง, โทรเลข, เทเล็กซ์และระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทั้งระยะใกล้และระยะไกล
ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
ตัวอย่างการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
มีการนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในรูปแบบต่างๆทั้งในทางธุรกิจและทางการศึกษา ดังตัวอย่างเช่น
-ระบบเอทีเอ็ม
-การบริการและทำธุรกรรมบนอินเทอร์เน็ต
-การลงทะเบียนเรียน
พฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
คือการแสดงออกทางความคิดและความรู้สึกในการใช้รูปแบบของเทคโนโลยีทุกประเภท ที่นำมาประยุกต์ใช้ในกระบวนการจัดหา จัดเก็บ สร้างและเผยแพร่สารสนเทศในรูปแบบต่างๆได้แก่ ภาพ ข้อความ หรือตัวอักษร ตัวเลขและภาพเคลื่อนไหว เป็นยต้น

                                                                การใช้อินเตอร์เน็ต
                งานวิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศของนักศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา พบว่า
นักศึกษาส่วนใหญ่ใช้อินเตอร์เน็ตเพื่อความบันเทิง เนื่องจากเห็นว่ามีความสะดวกในการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่น ในขณะที่การใช้อินเตอร์เน็ตของนักศึกษาในระดับอุดมศึกษาส่วนใหญ่เพื่อการเรียนรู้ การติดตามข่าวสารของสถานศึกษา
ใช้อินเตอร์เน็ต ทำอะไรได้บ้าง
                งานวิจัยชี้ว่านักศึกษาใช้อินเตอร์เน็ตในการสนทนากับเพื่อนๆและการค้นหาข้อมูลจากห้องสมุด
นอกจากนี้งานวิจัยยังชี้ว่านักศึกษาส่วนใหญ่ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศรูปแบบต่างๆเพื่อเพิ่มพูนความรู้และประกอบการทำรายงาน
                สถานที่ที่มีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
งานวิจัยพบว่า นักศึกษาส่วนใหญ่ใช้คอมพิวเตอร์ที่บ้านและมีการใช้อินเตอร์เน็ตที่ห้องสมุดของสถาบัน

นักศึกษาส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีการใช้หรือมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศน้อยในรูปแบบไหนบ้าง?
งานวิจัยชี้ว่า นักศึกษามีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเหล่านี้น้อยได้แก่ ฐานข้อมูล อิเล็กทรอนิกส์ การเรียนรู้แบบออนไลน์หรือ e-Learning วิดิทัศน์ตามอัธยาศัย (Video on Demand) หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ และบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
          1.การเรียนรู้แบบออนไลน์ (e-Learning)
เป็นการศึกษา เรียนรู้ผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์อินเตอร์เน็ต (Internet หรือ อินทราเน็ต) เป็นการเรียนรู้ด้วยตนเอง ตามความสามารถและความสนใจของตนเอง โดยเนื้อหาของบทเรียนซึ่งประกอบด้วยข้อความ รูปภาพ เสียง วีดิโอและมัลติมีเดียอื่นๆ จะถูกส่งไปยังผู้เรียนและเพื่อนร่วมชั้นเรียนทุกคน สามารถติดต่อปรึกษาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่างกันได้เช่นเดียวกับในชั้นเรียนปกติโดยอาศัยเครื่องมือติดต่อสื่อสารที่ทันสมัยสำหรับทุกคน โดยผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ทุกเวลาและทุกสถานที่ (Learning for all: anyone, anywhere and anytime)
          2.บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (Computer Assisted Instruction)
CAI คือ บทเรียนคอมพิวเตอร์ซึ่งนำเสนอสารสนเทศที่ได้ผ่านกระบวนการสร้างและพิจารณาเป็นอย่างดีโดยมีเนื้อหาวิชาหรือสารสนเทศ แบบฝึกหัด การทดสอบและการให้ข้อมูลป้อนกลับให้ผู้เรียนได้ตอบสนองต่อบทเรียนได้ตามระดับความสามรถของตนเอง เนื้อหาวิชาที่นำเสนอจะอยู่ในรูปมัลติมีเดียซึ่งประกอบด้วยอักษร รูปภาพ เสียงหรือทั้งภาพและเสียง ซึ่งมีพื้นฐานมาจากการนำหลักการเบื้องต้นทางจิตวิทยาการเรียนรู้มาใช้ในการออกแบบ โดยอาศัยพฤติกรรมการเรียนรู้ (Learning Behavior)
ทฤษฎีการเสริมแรง (Reinforcement Thoery)
ทฤษฎีการวางเงื่อนไขปฏิบัติ (Operant Conditioning Theory) ซึ่งคือความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งเร้ากับการตอบสนองและการเสริมแรงเป็นสิ่งสำคัญ โดยมีจุดมุ่งหมายนำผู้เรียนไปสู่การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพซึ่งอาศัยการสอนที่มีการวางโปรแกรมไว้ล่วงหน้า เป็นการให้ผู้เรียนมีโอกาสเรียนรู้ด้วยตนเองและมีผลย้อนกลับทันทีและเรียนรู้ไปทีละขั้นตอนอย่างเหมาะสมตามความต้องการและความสามารถของตน
          3. วีดิทัศน์ตามอัธยาศัย (Video on Demand -VOD)
คือระบบการเรียกดูภาพยนตร์ตามสั่งที่จะอำนวยความสะดวกให้ผู้ใช้งานสามารถเลือกดูภาพยนต์หรือข้อมูลภาพเคลื่อนไหวพร้อมเสียงได้ตามต้องการ ตามสโลแกนที่ว่า
“ To view what one wants, when one wants”. โดยสามารถใช้งานได้จากเครือข่ายสื่อสาร
(Telecommunications Networks) ผู้ใช้งานซึ่งอยู่หน้าเครื่องลูกข่าย (Vedio Client) สามารถเรียกดูข้อมูลที่เป็นภาพเคลื่อนไหวได้ทุกเมื่อตามความต้องการ และสามรถควบคุมข้อมูลวีดิโอนั้นๆโดยสามารถย้อนกลับ (Rewind) หรือกรอไปข้างหน้า (Forward) หรือหยุดชั่วคราว (Pause) ได้ เปรียบเสมือนการดูวีดิโอที่บ้านนั้นเองทั้งนี้เครื่องคอมพิวเตอร์ลูกข่ายไม่จำเป็นต้องดูข้อมูลเดียวกัน กล่าวคือสามารถดูภาพยนตร์เรื่องเดียวกันหรือต่างกันได้
          4.หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-Books)
คือหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่สามารถอ่านได้ทาลอินเตอร์เน็ตโดยมีเครื่องมือที่จำเป็นคือ ฮาร์ดแวร์
ส่วนการดึงข้อมูล e-Books ซึ่งจะอยู่บนเว็บไซต์ที่ให้บริการทางด้านนี้มาอ่านก็จะใช้วิธีการดาวน์โหลดผ่านทางอินเตอร์เน็ตเป็นส่วนใหญ่ ลักษณะไฟล์ของ e-Books หากนักเขียนหรือสำนักพิมพ์ต้องการสร้าง e-Books จะสามารถเลือกได้ 4 รูปแบบคือ Hyper Text Markup Language (HTML), Portable Document Format (PDF), Peanut Markup Language (PML) และ Extensive Markup Language (XML)

          5.ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ (e-Books)
เป็นแหล่งความรู้ที่บันทึกข้อมูลไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่ายและให้บริการสารสนเทศทางอิเล็กทรอนิกส์หรือผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต
คุณลักษณะที่สำคัญของห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ มีดังนี้
1.การจัดการทรัพยากรสารสนเทศด้วยคอมพิวเตอร์
2.ความสามารถในการเข้าถึงสารสนเทศโดยทางอิเล็กทรอนิกส์
3.บรรณารักษ์หรือบุคลากรของห้องสมุดสามารถแทรกการติดต่อระหว่างผู้ใช้กับห้องสมุดได้ เพื่อช่วยเหลือผู้ใช้ได้โดยทางอิเล็กทรอนิกส์
4.ความสามารถในการจัดเก็บ รวบรวมและนำส่งสารสนเทศสู่ผู้ใช้โดยทางอิเล็กทรอนิกส์

สารสนเทศ

          สารสนเทศ   หมายถึง   ข่าวสารที่สำคัญเป็นเป็นระบบข่าวสารที่กำหนดขึ้นและจัดทำเป็นภายในองค์การต่าง ๆ ความต้องการของเจ้าของหรือผู้บริหารขององค์การนั้น ๆ

          สารสนเทศ   ตรงกับคำในภาษาอังกฤษว่า   Information   หมายถึง   ความรู้ที่ได้จากการศึกษาค้นคว้าสารสนเทศเป็นความรู้และข่าวสารที่สำคัญที่มีลักษณะพิเศษทั้งในด้านการได้มาและประโยชน์การนำไปใช้ปฏิบัติ

สารสนเทศมีความหมายตามที่ได้มีการให้คำจำกัดความที่ใกล้เคียงกันดังนี้

          สารสนเทศ   หมายถึง   ข้อมูลทั้งด้านปริมาณและด้านคุณภาพที่ประมวลจัดหมวดหมู่เปรียบเทียบและวิเคราะห์แล้วสามารถนำไปใช้ได้หรือนำมาประกอบการพิจารณาได้สะดวกกว่าและง่ายกว่า

เทคโนโลยีสารสนเทศคืออะไร    …. ????

เทคโนโลยีสารสนเทศ   หรือไอที   ( IT )

เป็นเทคโนโลยีที่มีความสำคัญต่อสังคมในปัจจุบันมีความเกี่ยวข้องกับการเก็บ   การประมวลและการแสดงผลสารสนเทศ

องค์ประกอบหลักของเทคโนโลยีสารสนเทศ

เทคโนโลยีสารสนเทศ   ประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก   2   ส่วน   คือ   เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีการสื่อสารโทรคมนาคม

1.)    1.)เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์

คอมพิวเตอร์   จัดเป็นเทคโนโลยีหลักของเทคโนโลยีสารสนเทศในปัจจุบันเนื่องจากคอมพิวเตอร์มีคุณสมบัติครบถ้วนทั้งด้านการบันทึก   การจัดเก็บ   การประมวลผลและการสืบค้นหาข้อมูลสารสนเทศ  

เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์แบ่งเป็นเทคโนโลยีย่อยที่สำคัญได้   2   ส่วน   คือ   เทคโนโลยีฮาร์ดแวร์และเทคโนโลยีซอฟต์แวร์

1.       เทคโนโลยีฮาร์ดแวร์   หมายถึง   อุปกรณ์ทุกชนิดที่ประกอบขึ้นเป็นตัวคอมพิวเตอร์   อุปกรณ์ที่ต่อพ่วงเพื่อเชื่อมโยงจำแนกตามหน้าที่การทำงานออกเป็น   4   ส่วน

( 1. )   หน่วยรับข้อมูล

( 2. )   หน่วยประมวลผลกลางหรืซีพียู

( 3. )   หน่วยแสดงผลข้อมูล   ( Output   Unit )

( 4. )   หน่วยความจำสำรอง( Secondary   Storage   Unit )

 

 

2.       เทคโนโลยีซอฟต์แวร์   ( Software )

หมายถึงโปรแกรมหรือชุดคำสั่งที่ทำหน้าที่สั่งให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานตามที่ผู้ใช้ต้องการ

ซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์แบ่งเป็น   2   ประเภท   คือ  

1.)      ซอฟต์แวร์ระบบ   ( System   software )   หรือชุดคำสั่งที่ทำหน้าที่สั่งให้เครื่องมือคอมพิวเตอร์ทั้งฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ทำงานตามคำสั่ง

2.)    ซอฟต์แวร์ประยุกต์   ( Application   Software )   คือ   ชุดคำสั่งที่ผู้ใช้ส่งเข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์เพื่อให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานตามที่ผู้ใช้ต้องการ

2.)    เทคโนโลยีการสื่อสารโทรคมนาคม   หมายถึง   เทคโนโลยีที่ใช้ในการติดต่อสื่อสารกันทั่วไป   เช่น   ระบบโทรศัพท์ระบบดาวเทียม   ระบบเครือข่ายเคเบิล   และระบบสื่อสารอื่น ๆ ที่ใช้ในการติดต่อสื่อสารกัน

ความสำคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศ

·         แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่   4   ( 2520 - 2524 )   การมีส่วนร่วมของสารสนเทศเพื่อการศึกษา

·         มีการจัดตั้งศูนย์ประสานงานและปฏิบัติการของระบบสารสนเทศเพื่อการศึกษาขึ้น

·         ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่   8   ก็ได้มีการเห็นความสำคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษามากขึ้น

·         ในแผน   9   มีการจัดทำแผนหลักเพื่อพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดกรศึกษา

·         แผนพัฒนา   ข้างต้นทำให้เทคโนโลยีสารสนเทศมีความสำคัญต่อวงการศึกษาของประเทศไทยมากขึ้นจะทำให้การศึกษาของชาติมีความเท่าเทียมทั่วกันมีคุณภาพและมีความต่อเนื่องส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตโดยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างคุ้มค่า

·         พัฒนาการของเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษา

ยุคที่   1   การประมวลผลข้อมูล

มีวัตถุประสงค์เพื่อการคำนวณและการปะมวลผลผลข้อมูลของรายการประจำ   ( Transaction   Processing )   เพื่อลดค่าใช้จ่ายด้านบุคลากร

ยุคที่   2   ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารจัดการ  

มีการใช้คอมพิวเตอร์ช่วยในการตัดสินใจ   ควบคุมดำเนินการติดตามผลและวิเคราะห์ผลงานของผู้บริหารระดับต่าง ๆ

ยุคที่   3   การจัดการทรัพยากรสารสนเทศ

มีการใช้คอมพิวเตอร์เพื่อเรียกใช้สารสนเทศที่จะช่วยในการตัดสินใจนำหน่วยงานไปสู่ความสำเร็จ

ยุคที่   4    ยุคปัจจุบันหรือยุคเทคโนโลยีสารสนเทศมีการใช้ระบบคอมพิวเตอร์และระบบการสื่อสารโทรคมนาคมเป็นเครื่องมือช่วยในการจัดทำระบบสารสนเทศและเน้นความคิดของการให้บริหารสารสนเทศและเน้นความคิดของการให้บริการสารสนเทศแก่ผู้ซื้ออย่างมีประสิทธิภาพเป็นวัตถุประสงค์

ประโยชน์ของเทคโนโลยีสารสนเทศและกาสื่อสารเพื่อการศึกษา

1.)      ให้ความรู้ทำให้เกิดความคิดและความเข้าใจ

2.)    ใช้ในการวางแผนการบริหารงาน

3.)    ใช้ประกอบการตัดสินใจ

4.)    ใช้ในการควบคุมสถานการณ์หรือเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้น

5.)    เพื่อใช้การบริหารงานมีระบบ

สรุป

การนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ประโยชน์ในวงการศึกษามีปริมาณที่เพิ่มขึ้นเนื่องจากการแพร่กระจายอย่างรวดเร็วของอุปกรณ์เทคโนโลยีสาสนเทศประเภทต่าง ๆ เช่น   ดาวเทียมสื่อสาร   ใยแก้วนำแสง   อินเทอร์เน็ต   ก่อให้เกิดระบบคอมพิวเตอร์สำหรับการบริหารจัดการห้องสมุดและระบบคอมพิวเตอร์เพื่อสนับสนุนการเรียนการสอนเช่น   ระบบคอมพิวเตอร์   ช่วยสอนการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษายังช่วยให้เกิดการลดความเหลื่อมล้ำของโอกาสทางการศึกษาพัฒนาบุคลากรทางการศึกษาให้มีความรู้ทางด้านเทคโนโลยี